Freeminded.org

In 1976 kreeg mijn opa, werkzaam bij Philips Nijmegen, via de interne post een envelop met daarin tien foto’s via contacten uit zijn tijd bij Philips in Eindhoven. Op deze foto’s stonden schema’s en detailfoto’s van de printplaaten en behuizing van een aantal speakers.

Deze vormden, samen met nog niet teruggevonden bouwtekeningen op grote stukken glad papier (originelen?) de basis voor de bouw van vier luidsprekers die ondertussen al meer dan zevenentwintig jaar oud zijn en dankzij deskundige reparatie van de heer C. Walters nu weer naar hartelust hun heldere en dynamiekrijke geluid produceren, na al die tijd was een kleine reparatie voldoende.

De heer Walters constateerde verder nog dat de speakers opgebouwd zijn uit een 532 versterker print, een 541 inschakel circuit en een echte 544 voorkant + speakers. De middentoonluidspreker is die van de 532, De kast is van bruin multiplex en van het model 544. De printen zijn echter zelf gemaakt. Geen pertinax maar echte epoxy!!(quote).

Waarom er door mijn opa juist gekozen is voor deze combinatie van 532, 541 en 544 was voor mij een vraag, en mijn opa vertelde dat de mensen van de Audio Afdeling binnen Philips dit de beste combinatie vonden. Er bestond dus enige consensus binnen een selecte groep binnen Philips over hoe deze speakers gebouwd moesten worden, hetgeen doet vermoeden dat er nog meer van gebouwd zijn volgens hetzelfde recept. Vooralsnog heb ik alleen nog maar contact gehad met mensen die ‘originele’ MFB’s hebben (check mfbfreaks.com) maar ik wil graag in contact komen met mensen die destijds ook MFBs zelf gebouwd hebben, met name volgens dit aangepaste concept.

Over de technische aspecten van deze printplaten kan ik weinig vertellen omdat ik niet over de nodige electrotechnische kennis beschik, behalve dat aan de hand van deze afbeeldingen en/of de informatie die ik nog niet teruggevonden heb vier sets identieke epoxy printen gemaakt zijn. De heer Walters vertelde mij dat deze, in tegenstelling tot pertinax, beter bestand zijn tegen hersolderen en langer meegaan.

De andere kant van de print. Na wat zoeken in service manuals blijkt dat deze schema’s in de service manual van de 532 staan. Of ze volledig identiek zijn weet ik niet zeker. Voor liefhebbers kan ik deze foto’s kamerbreed inscannen en opsturen, de kwaliteit (met name van de kleine tekst) is op mijn foto’s een stuk beter dan in de pdf’s van de service manuals die in circulatie zijn.

Close up. De echte foto is nog mooier! Uitvergrooten tot A1 formaat en inlijsten 🙂

De electronica in de 532. Dit project was gebaseerd op deze print, maar er zijn een aantal wijzigingen aangebracht. Zo zijn de drie condensatoren linksonder gewijzigd, in plaats daarvan bevinden zich twee grotere en de derde bevind zich ergens midden op de hoofdprint. De foto’s hier en de foto’s van de 544 en 532 die ik op internet gevonden heb hebben allen drie condensatoren links onder. Waar dit idee vandaan komt weet ik niet precies.

Achteraanzicht

De inschakel-print met van boven naar beneden de L-R selector (kies tussen linker of rechter kanaal), DIN input en output (voor doorlussen) en de gevoeligheidsselector. Deze laatste geeft de MFB de mogelijkheid om op een amp of een pre-amp aangesloten te worden, bijvoorbeeld op een vermogensversterker of gewoon op een discman. Dit model komt uit de 532, maar waarschijnlijk is in dit project het model van de 541 gebruikt.

In de luidsprekerbox bevinden zich een print voor filteren en versterken, allemaal netjes tegen de metalen achterplaat geschroefd die tegelijk als heatsink dienst doet. Mijn opa heeft deze plaat van aluminium gemaakt en dit door een chemisch proces zwart gemaakt (eloxeren heet dat proces geloof ik).

De Philips 22 RH 532, foto van het origineel uit 1974 waarop de vier zelfbouw MFB’s zijn gebaseerd. Duidelijk zichtbaar zijn de voor het Motional Feedback systeem typerende vier ‘pinnetjes’ in de woofer in plaats van de twee in ‘standaard’ woofers. Twee voor de aansturing, en twee voor de feedback. Links bovenin bevind zich een gloeilampje, wat aangeeft dat de speaker aan staat. Als de cover voor de speaker zit verlicht dit het Philips logo. Bij dit zelfbouw project is de behuizing en layout en type van de drivers anders dan bij de 532, met een ledje in plaats van een gloeilamp.

Opvallend vind ik dat de versterker uit de 532 met de woofer en tweeter en de kast van de 544 is gebruikt. Door het gebruik van de squawker uit de 532 met een bovenste crossoverfrequentie van 3500 Hz in plaats van de 4 kHz van de 544 klinken deze speakers anders dan een standaard 532 of een 544. Of deze 500 Hz veel uitmaakt weet ik niet, maar het lijkt logisch dat er nu een smaller gebied voor de middentoner is en dat er 500 Hz eerder naar de tweeter gestuurd wordt. Zelf heb ik niet veel luisterervaring met de 544 maar ik heb gehoord dat de AD 0210 /Sq8 (544) wat scheller klinkt dan de AD 5060 /Sq8 (532, hier gebruikt). Wat nou beter klinkt? geen idee ik probeer een set 544 en 532 te pakken te krijgen om het uit te zoeken!

Nog een close up. Omdat de printen voor deze luidsprekers zelf gemaakt zijn staan er geen componentnummers op, zoals op de originele Philips printen.

De draden-wirwar die op deze foto te zien is is bij deze speakers iets anders (= netter) afgewerkt.

Electronische revisie was de eerste stap in de restauratie, en inmiddels heb ik de tweede stap ook al afgerond: de behuizingen zijn schoongemaakt en opnieuw gelakt met jachtlak (hoogglans). De nerven zijn nu weer mooi te zien en het hout heeft weer een diepe, bruine kleur. De volgende stap is revisie van de frontjes, omdat het speakerdoek wat aangevreten en verkleurd was. Hiervoor had ik van mijn opa ORIGINEEL doek gekregen dat hij nog op zolder had, dit is al bijna dertig jaar oud maar nog zo goed als nieuw!

Klik hier voor de hoog-resolutie fotos.

Deze cartoon is opgedoken in een stapeltje documenten en komt waarschijnlijk ook uit de jaren 70. Destijds van toepassing op Philips, maar er zijn veel bedrijven (en overheden 🙂 waarop hij van toepassing zou kunnen zijn.